တေလာက လူငယ္ေလးတစ္ေယာက္က ေဖ့စ္ဘုတ္ကေန message တစ္ခုပို႔ၿပီး ေမးလာပါတယ္။တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ ေဖ့စ္ဘုတ္မရွိဘူးဆိုတာ ဟုတ္သလားတဲ့။ ကၽြန္ေတာ္က ဟုတ္ပါတယ္လို႔ ေျဖလိုက္တယ္။ သူက ဘာျဖစ္လို႔လဲတဲ့။ ကၽြန္ေတာ္က ပိတ္ထားလို႔ပါလို႔ ေျဖလိုက္တယ္။ သူရဲ႕ ေမးခြန္းကို ေျဖရမယ္ဆိုရင္ ရွည္လြန္းလို႔ တိုတိုပဲ ေျဖလိုက္တာပါ။

တကယ္ေတာ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ အရင္က ေဖ့စ္ဘုတ္ကို သံုးေနခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လမွာ တ႐ုတ္အစိုးရက ေဖ့စ္ဘုတ္ကို လံုးဝပိတ္ပစ္လိုက္ပါတယ္။ ဘာေျကာင့္လဲ။

အဲဒီဇူလိုင္လမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ အေနာက္ေျမာက္ပိုင္းက Xinjiang ျပည္နယ္မွာ တ႐ုတ္မ်ိဳးႏြယ္စုေတြအၾကား အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြ ျဖစ္ပြားၿပီး လူေပါင္း ၁၄၀ ေသဆံုးသြားတယ္။ လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒဏ္ရာရၾကတယ္။ အၾကမ္းဖက္သမားေတြဟာ ေဖ့စ္ဘုတ္ကေန ဆက္သြယ္ၿပီး အၾကမ္းဖက္ဖို႔ အခ်ိန္းအခ်က္ေတြ လုပ္ၾကတယ္၊ လူမ်ိဳးေရးအဓိက႐ုန္းျဖစ္ေအာင္ လွံု႔ေဆာ္တယ္ဆိုၿပီးတ႐ုတ္အစိုးရက အဲဒီသတင္းေတြကို ေဖ့စ္ဘုတ္မွာ ျဖတ္ေတာက္ဖ်က္ပစ္ခ်င္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ လုပ္လို႔ မရဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ေဖ့စ္ဘုတ္က သတင္းအခ်က္အလက္ေတြဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ရွိၾကတဲ့ data center ေတြရဲ႕ server ေတြမွာပဲ သိမ္းထားလို႔ပါ။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္အစိုးရဟာ ေဖ့စ္ဘုတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္မရလို႔ အၿပီးပိတ္ပစ္လိုက္တာပါ။

ဒါဆိုရင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက လူေတြဟာ ေဖ့စ္ဘုတ္မသံုးရလို႔ မေက်နပ္ၾကဘူးလားလို႔ ေမးစရာရွိလာပါတယ္။ မေက်နပ္စရာ မရွိပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲ။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ ေဖ့စ္ဘုတ္လို လူမႈကြန္ယက္ (social network) ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနလို႔ပါ။ Sina Weibo; Tencent Weibo; WeChat; Renren စတာေတြပါ။ အဲဒီကုမၸဏီေတြရဲ႕ server ေတြဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ရွိေနၾကလို႔ တ႐ုတ္အစိုးရဟာ အၾကမ္းဖက္တဲ့ အမုန္းတရားပါတဲ့ လူမ်ိဳးေရးထိခိုက္ေစမယ့္ သတင္းေတြကို အလြယ္တကူျဖတ္ေတာက္ဆင္ဆာလုပ္လို႔ရတယ္။

ေဖ့စ္ဘုတ္တီထြင္သူနဲ႔ CEO မာ့ခ္ဇူကာဘတ္ဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို မၾကာခဏသြားၿပီး ေဖ့စ္ဘုတ္ကို ျပန္ဖြင့္ေပးဖို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ေတာင္းပန္တယ္။ ဇူကာဘတ္ဟာ သူ႔မိန္းမ Priscilla Chan က တ႐ုတ္အမ်ိဳးသမီး ျဖစ္တာမို႔ တ႐ုတ္အစိုးရနဲ႔ အေတာ္ရင္းႏွီးေပမယ့္ တ႐ုတ္အစိုးရကေတာ့ ခုထိ No ပါပဲ။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေရာ အမုန္းတရားေတြ လူမ်ိဳးေရးလွံု႔ေဆာ္တာေတြ ေရးတင္လို႔ဆိုၿပီး ပိတ္ပစ္ႏိုင္သလား။ ေလာေလာဆယ္ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ေဖ့စ္ဘုတ္ကို ပိတ္လိုက္ရင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာလို အစားထိုးစရာ ျမန္မာျပည္တြင္းျဖစ္ လူမႈကြန္ယက္ကုမၸဏီ တစ္ခုမွ မရွိေသးလို႔ပါ။

ဗန္းေမာ္သိန္းေဖ
၂၅-၀၅-၂၀၁၇