ဒီပါဝလီေန႔ (ေခၚ) ေဒဝါလီေန႔ ဆိုသည္မွာ...

ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ေဒဝါလီေန႔ (Diwali) လို႔ လာသိမ်ားတဲ့ ပြဲေတာ္တစ္ခုကို အျခားနိုင္ငံအခ်ိဳ႕မွာေတာ့ ဒီပါဝလီ (Deepavali) လို႔ အသုံးမ်ားပါတယ္။ အိႏၵယနိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းနဲ႔ ေျမာက္ပိုင္းတို႔ရဲ့ အနည္းငယ္ကြဲလြဲတဲ့ အေခၚေဝၚျဖစ္ေပမယ့္ တူညီတာကေတာ့ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္တို႔ရဲ့ မီးထြန္းပြဲေတာ္ တစ္ခုပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပါဝလီေန႔ကို နိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ တရားဝင္ အစိုးရ႐ုံးပိတ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထာၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံမွာလည္း ႐ုံးပိတ္ရက္ အျဖစ္အသိမွတ္ျပဳထားေသာ ရက္တစ္ရက္ျဖစ္သည္။

ဒီပ ရဲ့အဓိပၸါယ္က မီးအလင္းေရာင္ျဖစ္ၿပီး ဒီပဝါလီ ဆိုတာကေတာ့ ဆီမီးထြန္းညႇိပူေဇာ္ျခင္းလို႔ ဆိုပါတယ္။ မီးပူေဇာ္ျခင္းျဖင့္ အလင္းျဖင့္ အေမွာင္ကို ခြင္းနိုင္သကဲ့သို႔ အဆိုးအညံ့ေတြရွိခဲ့ပါက ေကာင္းျခင္းတို႔ေရာက္လာျခင္း၊ လက္မွိုင္ခ်ေနရတဲ့ အေျခေနေတြကို ေမၽွာ္လင့္ခ်က္ေတြရရွိလာေစျခင္းဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္နဲ႔ မီးပူေဇာ္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။


ဒါေၾကာင့္မို႔ ေဒပဝါလီညမွာ အိမ္ရွိ ဝင္ေပါက္ ထြက္ေပါက္ တံခါး၊ ျပတင္းေပါက္ နဲ႔ အေဆာက္အအုံမ်ားအနီးပတ္ခ်ာလည္မွာ ဆီမီးထြန္းညႇိ ပူေဇာ္ၾကပါတယ္။ ဒီပဝါလီည မေရာက္ခင္မွာ ဘာသာဝင္မ်ားက အိမ္သန႔္ရွင္းျခင္း၊ ကိုယ္လက္သန႔္စင္ျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ၿပီး ဒီပဝါလီညကို ႀကိဳဆိုၾကပါတယ္။

အိႏၵိယတြင္ ဒီပါဝလီေန႔၌ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေငြေၾကးစာရင္းေဟာင္းမ်ားပိတ္၍ စာရင္းသစ္ဖြင့္သည့္ေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံယူၾကသည္။ ေႂကြးၿမီမ်ားကိုလည္း ဒီပါဝလီေန႔မတိုင္ခင္ ရွင္းလင္းၾကၿပီး ဒီပါဝလီေန႔တြင္ လုပ္ငန္းမ်ား နားၾကကာ ေနာက္ေန႔တြင္ စာရင္းသစ္ဖြင့္လွစ္ေလ့ရွိသည္။


စာရင္းသစ္ဖြင့္ရာတြင္ေသာအခါ ဒီပါဝလီညက ပူေဇာ္ပြဲတြင္ အသုံးျပဳထားေသာ မွင္အိုးအသစ္ ကေလာင္အသစ္ စာအုပ္အသစ္တို႔ကို မဂၤလာရွိေသာပစၥည္းမ်ားအျဖစ္မွတ္ယူကာ အသုံးျပဳၾကသည္။ ဒီပါဝလီေန႔တြင္ အေရာင္းအဝယ္မ်ားနားသျဖင့္ တစ္ႏွစ္စာ ပိုက္ဆံမ်ားကို ပိုက္ဆံေသတၱာတြင္ထည့္ကာ ကုေဝရနတ္မင္းႀကီးထံအပ္ႏွံ၍ ေစာင့္ေရွာက္မွုခံယူသည္။


ေရႊျပားေငြျပားမ်ားကို ျဖန႔္ခင္းကာ လက္ခ်္မီမယ္ေတာ္အတြက္ အခင္းအျဖစ္ပူေဇာ္သည္။
လက္ခ်္မီမယ္ေတာ္မွ အခင္းအျဖစ္ ထိုင္ေတာ္မူသြားသျဖင့္ ေရႊေငြရတနာမ်ားသည္ က်က္သေရမဂၤလာျပည့္စုံကာ ဝတ္ဆင္သူမ်ား ကိုင္တြယ္အသုံးျပဳသူမ်ား၊ မယ္ေတာ္၏ တန္ခိုးေတာ္ေၾကာင့္ က်မ္းမာခ်မ္းသာကာ ေဘးအႏၲရာယ္ကင္းသည္ဟု ယူဆၾကသည္။
အေရာင္းအဝယ္စီးပြားေရးလုပ္ရာတြင္ အသုံးျပဳေသာ ခ်ိန္ခြင္၊ ကတၱား၊ ကိုက္တံ၊ ေပတံ၊ ေပႀကိဳး ခ်င္ခြက္၊ ျပည္ေတာင္း၊ တင္းေတာင္းမ်ားကိုလည္း ေသခ်ာေဆးေၾကာသန႔္စင္ကာ တုလာေဒဝီမယ္ေတာ္ကို ပင့္ဖိတ္ကာ ပူေဇာ္အပ္ႏွံၿပီး အေရာင္းအဝယ္ေကာင္းပါေစေၾကာင္း အလွူဒါနမ်ားစြာ ျပဳနိုင္ရပါေစေၾကာင္း ဆုေတာင္းၾကသည္။ ပူေဇာ္ရွိခိုးရာေနရာတြင္လည္း ညလုံးေပါက္ ဆီမီးမ်ားထြန္းညႇိကာ တစ္ညလုံး က်မ္းစာမ်ား ရြတ္ဖတ္ၾကသည္။
 

ထို႔ကဲ့သို႔ ညလုံးေပါက္ ပူေဇာ္ၾကၿပီး ဆီမီးမ်ား ထိန္ထိန္ၿငီးေအာင္ ထြန္းညႇိထားေသာညျဖစ္သျဖင့္ ဒီပဝါလီဟု ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္သည္။


Ref: Wiki, KoMoeTun